Świadomość ekologiczna Polaków jest coraz wyższa – to bardzo ważny aspekt dla mądrego budowania przyszłości dla naszych dzieci. Niestety, słabym ogniwem jest tu legislacja oraz rozwiązania administracyjne – które nie nadążają za postępem technologicznym na świecie. To są największe bariery w sprawnym i efektywnym wdrażaniu ekologicznych systemów w Polsce – podkreśla Marek Kowalski, Przewodniczący Federacji Przedsiębiorców Polskich FPP.

Marek Kowalski, FPP: Brakuje konsultacji z przedsiębiorstwami – w efekcie produkowane jest ułomne i nieskuteczne prawo, jak choćby w przypadku projektu ustawy o ROP (Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta). To blokuje wprowadzanie efektywnych systemów proekologicznych w Polsce.

Bardzo ważne jest właściwe gospodarowanie opakowaniami i eliminowanie wszelkich nadmiernych, niepotrzebnych pojemników czy osłon – zwłaszcza tych plastikowych. Tu branża handlowa – przede wszystkim producenci i dystrybutorzy – mają bardzo dużo do zrobienia. Trzeba całkowicie zmienić myślenie o sposobie pakowania, przechowywania i przewożenia towarów. Są już pierwsze sensowne inicjatywy – jak choćby rezygnacja Coca-Coli z plastikowych uchwytów w wielopakach, czy systemy do napełniania własnych pojemników. Ale to dopiero kropla w morzu – to musi być zmasowana akcja wszystkich setek tysięcy uczestników tego rynku. Dopiero wówczas zaczniemy realnie odczuwać poprawę.

Przedsiębiorcy zdają sobie sprawę z nieuchronności zmian związanych z ochroną klimatu i środowiska – a co za tym idzie ze zwiększonych obowiązków, jak również nakładów finansowych. Warunkiem jednak jest, aby te zwiększone nakłady przyczyniły się do osiągnięcia celów – w tym celów środowiskowych i odpowiadały rzeczywistym kosztom, a ich przepływ był transparentny i stymulował efektywność systemu na każdym jego etapie. Przygotowywane regulacje muszą być racjonalne, czytelne i zgodne z dyrektywami unijnymi, a przede wszystkim z polskim prawem i dobrymi praktykami istniejącego systemu gospodarowania odpadami. Rozwiązania prawne w Polsce muszą być w pełni zgodne z wyrażonymi w dyrektywie podstawowymi zasadami, tj. celowością, efektywnością, proporcjonalnością i adekwatnością, oraz szanujące postanowienia Konstytucji RP. Muszą też służyć przede wszystkim środowisku przez zapewnienie lepszej, bardziej skutecznej i przejrzystej gospodarki odpadami opakowaniowymi. Potrzebny jest pełny pakiet prośrodowiskowy – przepisy implementujące dyrektywę SUP, wprowadzające system kaucyjny/depozytowy, ROP oraz projekty niezbędnych rozporządzeń. Tylko taki pełen pakiet pozwoli na wypracowanie pełnego obrazu nowych obowiązków środowiskowych przedsiębiorców oraz gmin, a także spowoduje większe poparcie uczestników systemu gospodarki odpadami dla projektowanych zmian.

W Polsce jesteśmy na bardzo odległym etapie w zakresie ochrony klimatu – w porównaniu na przykład do krajów skandynawskich czy nordyckich. To bardzo niebezpieczne, bo nie tylko musimy działać szybciej, by nadrobić stracony czas – ale nie mamy już żadnej przestrzeni do jakichkolwiek błędów. Legislacja musi wdrażać efektywne systemy, a kampanie edukacyjne i informacyjne muszą stymulować ich jak najszybszą ich implementację. To duże wyzwanie i istnieje niebezpieczeństwo, że Polska nie zda tego egzaminu właściwie. A to oznacza problemy dla całego naszego społeczeństwa.